- De economie van Rusland stevent af op grote moeilijkheden, stellen analisten van diverse westerse denktanks.
- De vooralsnog sterke groei van de Russische economie berust op hoge militaire uitgaven die ten koste gaan van de private sector.
- Op de lange termijn tast dit de groeicapaciteit van de economie aan, aldus economen.
- Lees ook: De economie van Rusland stevent af op demografische ramp: halvering bevolking dreigt eind deze eeuw, volgens denktank
De economische bloei van Rusland in oorlogstijd verhult diepere problemen, volgens economen van diverse westerse denktanks.
In een recent artikel voor zakenblad Fortune stellen analisten van onder meer de Yale School of Management, Wharton School, Carnegie Endowment en de Kyiv School of Economics, dat de economie van Rusland afstevent op grote problemen. Dit ondanks de sterke groei sinds de invasie van Oekraïne in 2022.
Volgens prognoses van het Internationaal Monetair Fonds groeit de Russische economie dit jaar met 3,2 procent. In 2023 groeide het 3,6 procent.
Een groot deel van die groei komt voort uit de hoge militaire en sociale uitgaven van de Russische staat. Intussen wordt de Russische economie gehinderd door een aantal zaken die het land op de lange termijn in de problemen kunnen brengen, aldus de economen.
“De realiteit van de economische situatie in Rusland is veel complexer en zorgwekkender dan sommigen willen doen geloven. De productieve kern van de Russische economie is ernstig aangetast”, schrijven de economen in Fortune.
Rusland heeft veel uitgegeven aan zijn defensiesector en het militaire budget voor 2024 is vastgesteld op een recordniveau. Maar die uitgaven zijn ten koste gegaan van de private sector in Rusland. Diverse sectoren van de Russische economie kampen met een ernstig tekort aan arbeidskrachten, omdat productiemiddelen worden ingezet voor de oorlog in Oekraïne.
Er zijn tekenen dat particuliere bedrijven de consumentenvraag niet kunnen bijhouden. Die onevenwichtigheid tussen de publieke en de private sector heeft geleid tot een loon-prijsspiraal, ofwel een combinatie van hogere lonen en hogere inflatie die elkaar versterken.
Om de hoge inflatie te bestrijden heeft de centrale bank van Rusland de beleidsrente in juli verhoogd tot 18 procent.
“Simpel gezegd heeft de regering van president Poetin prioriteit gegeven aan militaire productie boven al het andere in de economie, tegen aanzienlijke kosten”, schrijven de economen.
Economie Rusland beweegt op dun ijs
Hogere leenkosten als gevolg van gestegen rentes kunnen problemen opleveren voor Russische consumenten, die steeds meer gebukt gaan onder schulden.
Volgens gegevens van databureau CEIC was de schuld van Russische huishoudens aan het einde van het eerste kwartaal van dit jaar goed voor 20 procent van het nationaal inkomen. Tegen die achtergrond kunnen hogere rentetarieven het land een voorbode zijn van een “dreigende crisis”, schrijft de groep economen in het artikel in Fortune.
Ondertussen zijn de exportinkomsten uit de olie- en gashandel van Russische energieconcerns sinds 2023 naar een lager niveau gezakt. De Russische staat reageerde hierop door de belastingen voor energiebedrijven te verhogen, waardoor de staat een groter deel van de inkomsten afroomt. Per saldo weet Rusland het begrotingstekort daardoor dit jaar naar verwachting te beperken tot 2 procent van de economie.
De westerse economen concluderen per saldo dat de schijnbare veerkracht van de Russische economie grotendeels een illusie is, gebouwd op onhoudbare overheidsuitgaven en kortetermijnprikkels. “Een dreigende economische catastrofe als gevolg van fundamentele zwaktes in de huidige strategie van Rusland heeft waarschijnlijk ernstige langetermijngevolgen die zich de komende jaren zullen openbaren.”